آموزش آسان آرایۀ تضاد یا طِباق
آموزش آرایه تضاد
* تضاد: آوردن دو واژه با معنی متضاد یا مخالف در سخن است؛ برای روشنگری، زیبایی و لطافت آن.
تضاد در شعر و نثر به کار می‌رود.
به عبارت دیگر وقتی دو واژۀ متضاد یا مخالف ـ از نظر معنایی ـ در یک جمله، مصراع یا بیتی از شعر بیایند، آرایۀ تضاد را به وجود آورده‌اند.
دو واژه باید آشکارا با هم تقابل معنایی داشته باشند.
یعنی ضدیت آن دو با هم، به روشنی محسوس و قابل درک باشد.
البته بعضی از صاحب نظران معتقدند؛ همین که دو واژه یا دو مفهوم مخالف یا متضاد با هم در عبارت یا شعری بیاید، آرایۀ تضاد را به وجود آورده است.
ما اکنون در پی اثبات یا رد نظرات مخالف و موافق نیستیم و به تعاریف بسیار دقیق کتاب های صناعات ادبی و آرایه ها کاری نداریم.
هدف ما آموزش آسان آرایه های ادبی در حدی است که یک دانش آموز دبیرستانی ـ متوسطۀ دوم ـ بتواند به سادگی آن آرایۀ مورد نظر را بیابد و توضیح دهد.
مثال 1:
گفتی به غمم بنشین یا از سر جان برخیز
فرمان برمت جانا، بنشینم و برخیزم.
– در این بیت بین واژه های «بنشین» و «برخیز» تضاد وجود دارد.
هم چنین واژه های «بنشینم» و «برخیزم» با هم تضاد دارند. در واقع در این بیت دو مفهوم «نشستن» و «برخاستن» با هم تضاد دارند.
مثال 2:
دوستان و دشمنان را می‌شناسم من، زندگی را دوست می‌دارم، مرگ را دشمن.
– در این بیت بین واژه های «دوستان» و «دشمنان» تضاد وجود دارد.
هم چنین واژه های «زندگی» و «مرگ» با هم و واژه های «دوست» و «دشمن» نیز با هم تضاد دارند.
مثال 3:
گدای نیک انجام به از پادشاه بد فرجام.
– در این عبارت بین واژه های «گدا» و «پادشاه» تضاد وجود دارد.
هم چنین واژه های «نیک» و «بد» با هم تضاد دارند.
تهیه کننده: احمدرضا مرادی
این مطلب چقدر مفید بود ؟؟؟
